Türk Edebiyatına Postmodern dokunuş getiren, ironik yaklaşımlarıyla ve kendine özgü zeka dolu üslubuyla hafızalarımızda unutulmaz bir yeri olan Oğuz Atay’ın yaşamı, eserleri ve bendeki etkilerinden oluşan bir yazı an itibariyle okumakta olduğunuz.
YAŞAMI
Oğuz Atay, 12 Ekim 1934 yılında Kastamonu İnebolu’da doğmuştur. Babası CHP Sinop ve Kastamonu milletvekilliği yapmış olan Cemil Atay’dır. 1951 yılında Ankara Maarif Kolejini ve 1957 yılında İTÜ İnşaat Fakültesini bitirir. 1960 yılında İstanbul Devlet Mühendislik ve Mimarlık Akademisi şimdiki Yıldız Teknik Üniversitesi İnşaat Bölümünde öğretim üyesi olan ve 1975 yılında da doçent olan Oğuz Atay’ın Topografya adlı mesleki bir kitabı da bulunmaktadır. Özge Atay, tek kızıdır. 2 evlilik yapmıştır ve bir de büyük aşkı vardır ki; Tutunamayanları kendisine ithaf ettiği gibi, ev arkadaşlığı yaptıkları 2 yıllık dönemde tamamlamıştır kitabı ve ilk baskısı olan 2 ciltlik Tutunamayanlar’ın kapak resmi de Sevin Seydi’ye aittir. Oğuz Atay, beynindeki tümör sebebiyle ve bir arkadaşının evinde fenalaşarak yaşamını kaybetmiştir. Son sözleri: Sevinmeyin,daha ölmedimdir ve tarih 13 Aralık 1977’dir. Edirnekapı Sakızağacı mezarlığında sonsuz uykusunu uyumaktadır.
iç sesimizle iç çekişlerimiz..
ESERLERİ:
♥ Tutunamayanlar
1972 yılında basılmış olsa da 1970 TRT Roman ödülünü kazanmıştır. Postmodern Roman denir, burjuvazi eleştirisi denir, farklı, tuhaf, komik, hüzünlü, sürprizlidir. Kendisi ve arkadaşlarıdır çoğunlukla karakterler. Yalnızlığından dem vurur, bireyin yalnızlığından, sonra dalga geçmeye başlar, en çok kendisiyle. Okurla dertleşir, oyunlar kurar okura. Sürprizler hazırlar, heybesi her daim doludur. Kara mizah sever, sevdirir. Noktasız virgülsüz bir solukluk cümleler sunar, heyecanlandırır okuru (James Joyce ve Kafka’da rastlar okur daha sonra bu soluksuz cümlelere). Kışkırtır okuru, yalnızlığını paylaşır onunla. Selim Işık, Turgut Özben, Süleyman Kargı, Hüseyin Bezenel…Her daim okunasıdır.
İlk baskı ve Sevin Seydi kapağı
♥ Tehlikeli Oyunlar
1973 yılına ait bu romanın ilk baskısı. Hikmet Benol ve Hüsamettin Albayım unutulmaz karakterleri romanın.
Saygılar olsun ruhuna üstadım.
♥ Korkuyu Beklerken
1975 yılına ait bu öykü kitabında Beyaz Mantolu Adam ön plana çıkıyor.
♥ Oyunlarla Yaşayanlar
1975 yılı ilk beaskılı ve Oyun konseptli bir tiyatro oyunu.
♥ Bir Bilim Adamının Romanı
1975 yılında ilk olarak basılan ve Hocası olan Prof. Mustafa İnan’a ithafen yazdığı bu kitap başarılı bir biyografik romandır. TÜBİTAK’ın ısmarladığı bir kitaptır.
♥ Günlük
1987 yılında,ölümünden sonra yayımlanmıştır. Adı üstündedir. Ey İnsanlar,sonunda bana bunu da yaptınız der Oğuz Atay.
♥ Eylembilim
1998 yılında, Ölümünden sonra yayımlanmıştır. Bitmemişliği göze çarpar. Tüm kitapları gibi bu da İletişim Yayınları’ ndan.
♥ Türkiye’nin Ruhu
Kafasındaki son projesi olduğunu bildiğimiz ve Oğuz Atay’ın ömrü yetmediğinden okumaktan mahrum kaldığımız eseri.
Vaz mı geçtik sahiden?
BENDEKİ OĞUZ ATAY
17 yaşında lise son sınıf öğrencisiydim ve Mephisto Abidin bunu seversin deyip Tutunamayanları tutuşturmuştu elime. Bir çırpıda okunacak bir kitap değildir, bilenler bilir, az buz değildir. Ama o kadar etkilenmiştim ki elimden düşürmeden süratle okumuştum ve ardından bir daha. Ne kadar güzel ne kadar samimi bir dili vardı. Eğlenceli, öğreticiydi. Tüm kitaplarını edindim derhal. Sonra hakkında çıkan kitapları da okudum. Berna Moran Edebiyat Kuramları ve Eleştiri kitabında masaya yatırıyordu Oğuz Atay’ı. Yıldız Ecevit, Oğuz Atay’da Aydın Olgusu adlı kitabında irdeliyordu. Oğuz Atay hakkında bütün makale ve yazıları takip ediyordum.
Nabokov, James Joyce, Sadık Hidayet, Yusuf Atılgan, hatta Camus, Kafka, Sartre ondan sonra tanıştığım isimler ya da onun sayesinde diyeyim. Canetti’nin Körleşmesi nasıl unutulur, ah Profesör Kien. Neyse, konuyu dağıtıyorum işte ben, sıkıntılıyım biraz bu konuda. Çantalara Selim Işık yazmalar, sıralara bat dünya bat kazımalar, duvarlara olric yazmalar. Liseli kafasıyla hayranlık içerisindeyim. Noktasız virgülsüz cümleler yazıyorum onun gibi sayfalarca,uzun kelimeler seçerek, Osmanlıca sözlük hatmediyorum. Kitap sürekli elimde, yanımda, çantamda, cümleleri ezberliyorum. Hey gidi günler.
Hala ezberimde bir şey buldum bak:
Karga da seni tutarım amang
Kanadını kanadını yolarım amang
Kışın da Tanrı diye taparım amang
Yazın da kebap diye satarım amang.
Böyle keyifli, böyle sevilesi, böyle özlenesi bir yazardır Oğuz Atay. İroniye bayılır.
Ondan sonra hiç bir yazarı keyifle okumadım diyecektim ki, İhsan Oktay Anar’ı tenzih etmek istedim. O da bambaşka keyifli, bir başka yazıda inşallah anlatırım. Orhan Pamuk bana hep zorlama gelmiştir. Akmaz kelimeler onda sakızın parmağında uzaması gibi ağdalanır da çağlamaz kelimeler, ya da öyle gelir bana. Kendisi de bilinir ki Oğuz Atay hayranıdır ve öykündüğü de oldukça göze çarpar. Normal olarak kendisinden sonra gelen birçok edebiyat tutkununu etkilemiştir Oğuz Atay. Zekası, kelimeleri kullanışı, yalnızlık temalı, kara mizah dokulu, kişisel ve toplumsal eleştirilerle dolu eserleri her dönem keyifle okunur.
Ne yazık ki Oğuz Atay, yaşadığı yaşam süresi boyunca kitaplarının birden fazla baskı yaptığını ve çok sevildiğini görememiş, çok insana emeğinin geçtiğini ise dilerim ki bilerek vefa etmiştir. Ruhu şad olsun.
bazılarımız
Bu arada http://www.oguzatay.net/ adresinden Oğuz Atay ve eserleri hakkında detaylı bilgiye de ulaşabilirsiniz. Sevgiler.
